father Philips Thonis Leeuwenhoek made a will in Den Haag

In den name ons heeren en salichmacs Jesus Christus Amen.

Kennelicken zij  eene ijgelicken die dese jegenwoordige letteren van testamente zullen zijen ofte hooren leesen hoe dat in den jare na de geboorte desselve onse heere een Duijsent ses hondert seven en dertich voor mij ondergeteijkende notaris publicq binnen de stadt Delft residerende ende den naergenoumde getuijgen gecomen  en gecompareerd zijn Phillips Thonisz Leeuwenhouck mandemar int Oosteinde binnen den voors. stadt ende Grijetgen Jacobsdr. van den Berch echteluijden mij Notaris bekent, de voors. Phillips Thonisz sieckelicke van lichame zijnde en voors. Grietgen Jacobsdr van den Berch clouck en gesont van lichame wesende nochtans beyde haarer verstant, redenen en memorie zeer wel en volcomenlicken gebruycken als opentlicken scheene en bleeke en mij anders nijet en conde bemercken, te kennen gevende en verclarende vuijt seeeckerder te zijn van de doot en nijet onseckerder dan de ure van dien en willende daerome van desen werelt nijet begeven sonder al vooren van hunluyder tijtlicke goederen te disponeren int welcke doen zijluijden zig bevelende hare ziele scheijd so uitten sterffende lichame in de grondelosen genade enden barmhartigeijt Godts en 't lichaem van de ziele verlaten zijnde de christelicke begravinge.

Ende comen zij compte nu hyer mede tert dispositie haarluyder goedern nae tevocatie die zij bij dese zijn doende van alle testamenten, codicillen, uyterste willen en makingen die bij hen gesamentlicken ofte bij een van en int bijsonder voor dato van dese eenigsints gemaeckt, gepasseert off verleden souden mogen wesen, deeden allle deselve en elcken van dien voor nul en van onwaerde als oft die noijt gemaeckt off verleden of waren geweest.

Verclaeren daeromme alsnu van nijews disponerende reciproce de eerst  overlijdende van hen beijde die langstlevende tot zijne ofte hare eenige erffgenaem genomineert en geinstitueert te hebben zulx zij doen bij deesen in den volllen en vrije eijgendomen van alle de goederen, roeren en onroerende, gelt, goudt, silver gemunt en ongemunt, item cleeren, juwelen ende alles anderes nijet ter werelt uitgesondert, zulx en als de eerst overlijdende van hen beijde die meterdoot zal comen te ruijmen en naer te laten ome alle deselve goederen end elcke van dien bij den langstlevende terstont nae, de eerste overlijdende overlijd aengevaert mitsg. desselffs vrijen wille daer mede gedacht worden, sulx en als ijmant met zijn off haer vrij eijgen rade soude commen ofte moogde al sonder ijemants tegen seggen.

Ende aengaende de kint ofte kinderen die den eerste overlijdende bij hen tesamen geprocreert nalaten sal, deselve sal de langstlevende als een goede vader ofte moeder toe staet en behoort te doen ende zijluijden (....) oock bij dese sig toevertrouwende gehouden zijn te onderhouden ende alimenteren in cost, cleeren en van alle andere niootsaekelickheijden ter versorging alles geduijren en tot desselfds mondigen daegen ofte huwelicken state toe. ende midddelertijt denselven kint ofte kinderen ter schoole telaten gaenom te doen leeren leesen en schrijven, mitsg. een ambacht ofte hantwrck ofte andere eerlicke costwinninge te laten leeren, daertoe deselve met een (....) bevonden soude moogen worden en de sinne van de kinderen toe souden moogen strecken.

Ende gecomen wesende ter mondigen dagen ofte huwelicken state, deselve kint ofte kinderen alsdan voor vaders ofte moeder erve uijt te reijcken en laten volgen elck kint zijn portie ende gedeelte van een somme van twee hondert guldens eens voor alle kinderen, bij den erst stervende nae te laten daer mede den langstlevende sal moogen volstaen sonder ijet meer voor vaders ofte moeders gehouden te zijn an de kint off kinderen voornt uit te reijcken, maar connen deselve kint off kinderen met raat ende advijs en met belenen van deselven langstlevende ter huwelicken state deselve alsdan alleen te discretie an selve langstlevende en anders nijet tecleden ofte uits, sonder dat nochtans de langstlevende ergens toe zal mogen worden geconstringeert, maer moogen volstaen met zig of haren vrien wile daer inne te doen, en alle de welcke vers. staet den compten en testateursbij dese verclaren haren vers. kint ofte kinderen mede tot haren erffgenamen genomineert en geinstitueert te hebben, sulx sij doen bij desen. Ende dat in volle voldoeninge van sodanighe portien, hetzij legitime off anders, als derselven kint ofte kinderen (.....) souden mogen eijschen ofte te pretendeeren hebben in die nae te laten goederen van de eerstoverlijdende en verclaren voorts te compten over en weer over haeren uijterste wille mede te (.....) dat de langstlevende alleen en nijemant anders wesen sal voocht ofte voochdesse van desselfs kint off kinderen en desselfs (.....) uitsluijtende mits desen alle andere vrinden die anders de voochdieschappe soude toecomen mitsgaders met specialijcken uijtsluijten zij compten allen heeren gerechten en weeskameren die eenige (.....) oppervoochdieschappe ofte anders (.....) soude moogen wesen te pretendeeren souden mooen hebben, ome deselve kint off kinderen off desselfs goederen besonders hen (......) (.....) en selve uijt geslooten (.....) mitsdien de compten en testateuren allen sulcen costumen, ordonnantien beschreven rechten die het inhodt deses testament eenigsints soude moogen contrarieren ofte tegenspreken
(Etc.)

Alle 't welcke (ver)staen de compten en testateuren bij mij Notaris voorgelesen en wel beluijt zijnde seijden en verclaerden alle 't selve sonder inductie ofte persuasie van ijemande maer te contrarie uit..... beij eijgen en onbedwongen wille en om gewichtighe en pregnate redenen haerluijden gemelt (.....) daertoe (geporret) en gemoveerd hebbe te wesen heurluijden testament, uiterste wille en laatste begeerte 't welck sij willen en begeeren dat in alles zijn volcomen voortganck hebben en effect sorteeren sal, 't sij als ijemants tstament, uiterste wille en laetste begeerte, gifte onder de levendenn ofte uit saecken des doots lest zal mogen bestaen, alzo wel en nijet jegenstaende alle solemniteijten in dese naa reghten van noode nijet souden houden bevonden mochten worden, versoecken over sulx an mij Notaris hen hijer van (.....) ofte meer openbare instrument ofte instrumenten gemaeckt en uitgelevert te worden in deser forma. Alle (.....) sonder arch oftf eis.

Aldus gedaen gepasseert en verleden ter woonhuijse van de compten en testateuren staende alsboven ter presentie en overstaen van Dirck Hendrixz turfman int Oostende ende Wouter Dirxz van der Struijck mandemar inde Gasthuijslaen, beijde .. binnen desen voors. stad Delft als getuijgen bij hae .... gecomen met mij notaris hijer toe versocht ten dage, maent en jare voors.